Vacature student-assistent

UMC’s als ‘kwartiermakers’ in netwerk preventieve gezondheidszorg

Mooie kans om (betaald) onderzoek te doen op het snijvlak van bestuurskunde en geneeskunde, in een
interdisciplinair onderzoeksteam, met mogelijkheid om bijvoorbeeld je scriptie te schrijven binnen de
thematiek van het project.

Hoewel het genezen van ziekten lange tijd de dominante benadering was in de gezondheidszorg, is er
een tendens waarneembaar richting meer preventieve en patiëntgerichte zorg. Er is breed besef dat
het voorkómen van ziekten in plaats van het behandelen ervan de sleutel kan zijn in het oplossen van
toenemende problemen in de gezondheidszorg, zoals kosten die de pan uitrijzen en een gebrek aan
gekwalificeerd personeel.

Het voorkomen van chronische ziekten houdt aantoonbaar verband met een ongezonde leefstijl, denk
aan overmatig gebruik van alcohol en tabak, maar ook een gebrek aan fysieke activiteit en ongezonde
voedingspatronen. Ter illustratie: een gebrek aan lichamelijke inspanning is een bekende risicofactor
voor hart- en vaatziekten. In toenemende maten hebben patiënten verschillende chronische
aandoeningen tegelijkertijd (bijvoorbeeld diabetes type 2 en depressie), veroorzaakt door een
complexe combinatie van factoren (bijvoorbeeld patiënten die te weinig bewegen, ongezond eten,
roken én overgewicht hebben). Het voorkomen van zulke complexe ziektebeelden kunnen we
beschouwen als een ‘wicked problem’ (Head en Alford, 2015) waarbij interventie op verschillende
niveaus nodig is. Voorgaande suggereert dat om preventieve gezondheidszorg beter te organiseren,
verschillende stakeholders gezamenlijk moeten komen tot besluitvorming en uitvoering (zie ook
Emerson, Nabatchi en Balogh, 2012).

In 2019 heeft de minister voor medische zorg de Nederlandse Federatie voor Universitair Medische
Centra (NFU) de opdracht gegeven om een aantal werkconferenties te organiseren met relevante
stakeholders. De uitkomst: een ambitieus plan waarin bijvoorbeeld jeugdzorg, ouderenzorg,
huisartsen, de gemeenten, GGD en verzekeraars streven naar een duurzaam netwerk waarin deze
partners met een gedeelde verantwoordelijkheid preventieve zorg co-creëren. De aanname is dat
meer horizontale verbindingen zal zorgen voor effectievere en meer geïntegreerde preventieve zorg
(NFU, 2019). Binnen het netwerk zijn de Universitair Medische Centra (in Nederland zijn het er 8)
aangewezen als zogenoemde ‘kwartiermakers’, wat inhoudt dat zij een initiërende, faciliterende en
coördinerende rol op zich nemen (ibid).

Het vervullen van die rol is om verscheidene redenen niet eenvoudig. Ten eerste zijn de academische
ziekenhuizen aangewezen als kwartiermakers, maar deze grote bureaucratische organisaties worden
gevormd door de grote verscheidenheid aan professionals die er werken. Hoewel veel professionals
zich bezig houden met preventie, bestaat er geen eenduidig beeld over wat preventie eigenlijk is en
wat het behelst (Rakowski, 1994). Ten tweede hebben de UMC’s verschillende rolidentiteiten; zo zijn
het enerzijds zorgverleners, maar anderzijds kennisinstituten. Die rollen kunnen conflicteren. Ten
derde gebeurt er al een hoop op het gebied van preventie. Op allerlei plekken zijn er initiatieven. Een
overzicht van wat er gaande is ontbreekt, maar bovenal hebben de verschillende partijen die in de
(sub)netwerken opereren verschillende belangen (bijvoorbeeld kennis genereren of patiënten
behandelen) en verschillende machtsbronnen tot hun beschikking (zoals kennis, geld,
besluitvormingsmacht) (Ansell en Gash, 2008). Kortom, de regie voeren in een regionaal
preventienetwerk is geen gemakkelijke opgave en het UMC Utrecht worstelt met een goede invulling
van deze rol.

Een interdisciplinair team (UMCU, USBO) onderzoekt het netwerk preventieve gezondheidszorg in de
regio, en specifiek de (gewenste) rol van het UMC daarbinnen. De onderzoeksvraag luidt: “Hoe ziet het
preventienetwerk in de regio Utrecht eruit, en wat zijn kansen en uitdagingen voor het UMC Utrecht
als ‘kwartiermaker’ in dit netwerk?” Het onderzoek loopt van september 2021 tot juli 2022. Binnen
deze periode zullen we op een aantal manieren data verzamelen. De komende tijd zullen we werken
aan een meer precieze invulling van het design, maar een verkennende survey, individuele interviews
en groepssessies maken deel uit van de dataverzameling. De kwartiermaker preventieve zorg van het
UMCU is de projectleider. Op verschillende momenten in het proces is er uitdrukkelijk overleg en
afstemming met de betrokkenen uit het UMCU. Voor dit project zijn we op zoek naar een enthousiaste
student-assistent die ons in dit project op verschillende manieren wil ondersteunen.

Wat verwachten we:
– Je bent beschikbaar en flexibel inzetbaar voor gemiddeld 8 uur per week in de periode oktober 2021
– juli 2022 (precieze invulling in overleg).
– Je bent assertief, enthousiast en contentieus.
– Je hebt aantoonbaar affiniteit met network governance en/of de gezondheidszorg. Ervaring met het
thema of de sector is een pré.
– Je vindt het leuk om empirisch onderzoek te doen en hebt daar kennis over opgedaan (bijvoorbeeld
KOPO en/of KO).
– Je vindt het leuk om kritisch mee te denken over en te werken aan de verschillende fasen in een
onderzoeksproject (bijvoorbeeld design, planning, afspraken maken, analyse, rapportage).
Wat bieden we je:
– Actieve deelname aan een multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek naar een actueel thema.
– Een informele werksfeer met laagdrempelig contact.
– Mogelijkheid om (indien van toepassing) te combineren met scriptieonderzoek en mee te werken
aan wetenschappelijke publicaties.
– Een mooi salaris conform CAO (CAO universiteiten) met dito secundaire voorwaarden

Heb je vragen over de vacature of interesse? Neem dan voor 1 oktober contact op met Marlot Kuiper
(M.kuiper@uu.nl, 0612910749). We zullen je dan spoedig informeren over het vervolg van de
procedure.
We horen graag van je!
Marlot Kuiper
Scott Douglas